خودرو از قطعه های زیادی تشکیل شده است. برخی از آنها علاوه بر نقش مهمی که در کیفیت کارکرد خودرو دارند، از طول عمر کوتاهی برخوردار هستند و در طول زمان و با کارکرد خودرو دچار تغییر می‌شوند و نیاز به تعویض دارند.

این قطعات باید در زمان مشخص تعویض شوند تا کیفیت عملکرد خودرو حفظ شده، از استهلاک زودرس آن جلوگیری شود و از هزینه تعمیرات سرسام آور جلوگیری گردد. زمان تعویض لوازم مصرفی در دفترچه راهنمای خودرو وجود دارد؛ اما عوامل متعددی مانند نوع رانندگی و خودرو، میزان ترافیک، آب و هوای محل استفاده از خودرو، میزان کارکرد ماشین، کیفیت لوازم یدکی و … تاثیر مستقیمی بر طول عمر قطعات خودرو دارند.

به طور کلی، زمان تعویض لوازم مصرفی خودرو از جمله نکات بسیار مهم است که هر راننده ای باید آن را بداند. تعویض مرتب و منظم لوازم مصرفی خودرو باعث افزایش طول عمر و بهبود عملکرد کلی محصول می‌شود. در این مقاله راهنمای جامع زمان تعویض لوازم مصرفی خودرو را به شما ارائه می‌دهیم. با ما همراه باشید.

اگر صاحب خودروی سراتو هستید، می‌توانید برای تهیه لوازم یدکی سراتو با فروشگاه کیا اورجینال تماس بگیرید. 

راهنمای جامع زمان تعویض لوازم مصرفی خودرو

لوازم مصرفی خودرو به مرور زمان از بین می‌روند و به تعویض دوره ای نیاز دارند تا طول عمر و کیفیت کارکرد خودرو افزایش یابد. لوازم مصرفی خودرو تنوع بسیار زیادی دارد. از لاستیک، تسمه ها، دیسک و صفحه گرفته تا روغن موتور، فیلتر روغن و لنت‌ها جز این قطعات هستند. زمان تعویض برخی از مهم‌ترین لوازم مصرفی خودرو عبارتند از:

•    روغن موتور

روغن موتور یا روانکار یکی از قطعات مصرفی است که وظیفه اصلی آن آب‌بندی، خنک‌سازی، پاک‌کنندگی و روان‌کاری می‌باشد. این قطعه جهت کاهش اصطکاک، حرارت و سایش بین اجزای مکانیکی موتور ماشین که در تماس با یکدیگرند، کاربرد دارد. روغن موتور بعد از مدتی کارکرد، کیفیت اولیه خود را از دست می‌دهد.

مهم‌ترین خاصیتی که به مرور زمان در روغن موتور از بین می‌رود، ویسکوزیته یا غلظت روغن است. بعد از مدتی غلظت روغن موتور بیشتر می‌شود. زیرا تمام ذرات و ناخالصی‌های درون اجزای موتور را به خود را جذب کرده و عمل خنک‌سازی و روان‌کاری قطعات را به خوبی انجام نمی‌دهد. در نتیجه فشار زیادی به مجموعه پیشرانه خودرو وارد شده و بالا رفتن دمای قطعات، اصطکاک آن ها و از کار افتادن موتور ماشین را در پی دارد. 

تعویض به موقع روغن از آسیب رسیدن به قطعات متحرک موتور جلوگیری می‌کند. بوی سوختگی روغن موتور، دود اگزوز، سیاه شدن بیش از حد روغن، رقیق شدن آن و از دست دادن خاصیت چسبندگی، روشن شدن چراغ تعویض روغن و افزایش صدای موتور از علائم به پایان رسیدن عمر مفید روغن موتور هستند.

بهترین زمان تعویض روغن موتور خودرو بین پنج هزار الی ده هزار کیلومتر است. در هر سرویس لازم است که فیلتر روغن، فیلتر هوا و کابین نیز تعویض شوند. به ویژه فیلتر هوا و روغن حتما در هر سرویس موتور باید تعویض شوند تا پیشرانه کارایی مطلوب خود را حفظ نماید.

ضمنا فیلتر بنزین بهتر است هر ۲۰ هزار کیلومتر عوض گردد تا کیفیت سوخت‌ رسانی به موتور دچار افت نشود. وضعیت خودروها با یکدیگر تفاوت دارد و نیاز به تعویض روغن در هر نوع متفاوت است اما حتما در هر ۵۰۰۰ کیلومتر وضعیت روغن موتور را بررسی نموده و در صورت نیاز اقدام به تعویض آن کنید.

•    روغن فرمان هیدرولیک

شنیدن صدای خاص زمان چرخاندن فرمان خودرو به معنای از دست رفتن کیفیت روغن هیدرولیک یا کاهش میزان آن در مخزن مربوطه می‌باشد. روغن فرمان هیدرولیک نیز مانند دیگر روغن های موجود در خودرو به مرور زمان کیفیت اولیه خود را از دست می‌دهد. بهتر است هر ۳ تا ۵ سال این قطعه مصرفی را تعویض نمایید.

•    روغن ترمز

وظیفه روغن ترمز، به حرکت در آوردن تمام اجزای سیستم ترمز خودرو است. این قطعه مصرفی تحت دما و فشار بالا کار می‌کند. روغن ترمز از ماده های غیر قابل تراکم است و هنگام ترمز گرفتن از طریق لوله ترمز به سیلندرهای ترمز خودرو با فشار بالا منتقل می‌شود. در نهایت موجب کاهش سرعت و یا توقف کامل خودرو می‌گردد.

اگر روغن ترمز در مخزن خود نباشد یا خاصیت اولیه خود را از دست دهد، باعث نرسیدن روغن به سیلندرها، کم‌ نکردن سرعت و یا عدم توقف کامل خودرو می‌شود. زمان تعویض روغن ترمز بین یک الی دو سال می‌باشد. اگر روغن ترمز از حد نصاب خود کمتر باشد باید به مخزن اضافه نمایید.

•    لاستیک و تایر

تنها نقطه اتصال خودرو با سطح زمین، لاستیک ها هستند. بنابراین تعویض به موقع آن ها اهمیت بسیار زیادی در ایمنی و حفظ جان سرنشینان دارد. این قطعه مصرفی از لایه های استیل، کائوچو و پشم طبیعی ساخته شده است. به همین دلیل مقاومت بالایی دارند.

وظیفه لاستیک خودرو تحمل حرارت تا ۶۰ درجه و حمل بار، انتقال، گشتاور و رانش است. این قطعه مصرفی موجب بهبود چسبندگی و هندلینگ خودرو می گردد. لاستیک خودرو قطعه ای حساس و مهم است که باید بعد از طی حدود ۸۰ الی ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض شود. حتی اگر آج تایر تقریبا سالم بود باید آن را با قطعه جدید جایگزین کرد تا خطر ترکیدگی در سرعت‌های بالا به حداقل برسد و حوادث ناگوار برای سرنشینان پیش نیاید.

•    لنت ترمز

لنت ترمز جزو مهم‌ترین لوازم مصرفی خودرو  به شمار می‌رود. این قطعه یکی از حساس‌ترین قسمت‌های سیستم ترمز خودرو است و نقش مهمی در ایمنی سرنشینان خودرو ایفا می‌کند. عملکرد لنت به این صورت است که با تولید اصطکاک، انرژی جنبشی چرخ متحرک را می‌گیرد. به این ترتیب موجب کاهش سرعت یا توقف کامل اتومبیل می‌شود. 

لنت ترمز را با توجه به کیفیت و نوع رانندگی باید بین ۵۰ الی ۶۰ هزار کیلومتر تعویض  نمود. از علائم زمان تعویض این قطعه می‌توان صدای سوت و جیغ هنگام ترمز گرفتن و صدای برخورد دو قطعه فلزی به یکدیگر را نام برد.

•    شمع خودرو

شمع خودرو یکی از قطعات اساسی آن است که با وجود اندازه کوچک، کارهای بزرگی انجام می‌دهد. محل قرارگیری شمع در قسمت بالای محفظه احتراق و سیلندر ماشین است. این قطعه نقش مهمی در عملیات جرقه زنی محفظه احتراق خودرو ایفا می‌کند. عملکرد آن باعث انفجار ترکیب سوخت و هوا می‌شود. نتیجه این فرایند، به حرکت درآمدن خودرو است. 

با گذشت زمان این قطعه کیفیت خود را از دست می‌دهد. این امر بر راندمان پیشرانه، مصرف سوخت و قدرت تولید تاثیر مستقیم دارد. بنابراین باید شمع خودرو را بین ۳۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر تعویض نمود تا موتور به نحو مطلوب کارکرد خود را ادامه دهد. از علائم خرابی شمع خودرو می‌توان لرزش موتور، ناک زدن، کاهش شتاب و ... را نام برد.

•    جلوبندی و سیستم تعلیق ماشین

این دو قطعه مصرفی نقش اساسی در حفظ تعادل و کنترل خودرو ایجاد می‌کنند. کیفیت سواری مناسب یکی دیگر از مزایای وجود این قطعات است. جلوبندی خود از قطعات مختلفی تشکیل شده که وظیفه کلی آنها، حفظ دقت فرمان‌پذیری خودرو می‌باشد.

در صورت خرابی جلوبندی ضمن شنیدن صداهای ناهنجار از اتومبیل، احتمال بر هم خوردن تعادل ماشین و در نتیجه بروز حادثه ناگوار بسیار بالا خواهد بود. این قطعه مصرفی را پس از هر ۸۰ هزار کیلومتر به طور کامل تعویض نمایید.

•    تسمه تایم

یکی از لوازم مصرفی و بخش‌های مهم خودرو، تسمه تایم است. محل قرارگیری این قطعه در خودروهای مختلف متفاوت است؛ ولی بیشتر در سرسیلندر ماشین قرار می‌گیرد. تسمه تایم داخل پیشرانه ماشین برای اتصال میل‌لنگ به میل سوپاپ ساخته شده تا حرکت سوپاپ ها، باز و بسته شدن آن ها و عملکرد موتور به درستی انجام شود.

تنظیم مناسب باز و بسته شدن سوپاپ و قرار گرفتن آن در وضعیت مناسب نسبت به پیستون وظیفه این قطعه مصرفی می‌باشد. در صورتی که تسمه تایم پاره و یا خراب شود، سوپاپ ها کج می‌شوند و این هزینه بسیار زیادی برای مالک به همراه دارد. تسمه تایم را با توجه به کیفیت آن و نوع استفاده از خودرو بین ۵۰ الی ۸۰ هزار کیلومتر تعویض کنید.

•    تسمه دینام و پروانه خودرو

تسمه دینام با روشن شدن موتور شروع به کار کرده و دینام را می‌چرخاند. وظیفه این قطعه انتقال قدرت موتور به قطعاتی مانند واتر پمپ، دینام، سیستم تهویه مطبوع، پمپ فرمان هیدرولیک و ... است. تسمه دینام بر روی دینام می‌چرخد و نیروی مکانیکی را به نیروی الکتریکی تبدیل می‌کند. این کار منجر به تولید برق در خودرو می‌شود و با انتقال آن به باتری، باتری ماشین شارژ می‌گردد.

در صورت خرابی یا پارگی تسمه دینام بخش‌های مختلف خودرو از کار می‌افتند. به مرور زمان با ساییدگی و حرارت موجود، تسمه دینام کیفیت اولیه خود را از دست می‌دهد و خراب می‌شود. پارگی این قطعه مصرفی مشکلات مختلفی مانند داغ کردن پیشرانه، عدم شارژ باتری و ... را به همراه دارد. بنابراین باید نسبت به بررسی کیفیت آن اقدام کرده و در صورت نیاز آن را تعویض نمایید. بهترین زمان تعویض تسمه دینام بین ۴۰ الی ۸۰ هزار کیلومتر است.

•    ضدیخ و آب رادیاتور

ضدیخ قطعه مصرفی ماشین است که از خوردگی قطعات در موتور پیشگیری و از تشکیل رسوبات، یخ‌زدگی و جوش آوردن موتور جلوگیری می‌کند. آب خالص در قسمت‌هایی که رادیاتور خورده شده، رسوب می‌کند و در هنگام انتقال آب به چشمی آب پاش، مواد رسوب کننده جلوی چشمی را گرفته و مانع پاشیدن آب به شیشه می‌شود. به همین علت در ماشین از آب رادیاتور به جای آب خالص استفاده می‌شود.

آب رادیاتور، ضدیخ را تقویت می‌کند. ضدیخ خاصیت خود را حداکثر تا ۲ سال حفظ نموده و بعد از آن باید تخلیه شود و ضدیخ جدید به رادیاتور اضافه گردد. به طور کلی، این دو قطعه مصرفی را هر هفته چک کنید.

•    رادیاتور خودرو

این قطعه مصرفی و سیستم خنک‌کننده خودرو، دمای پیشرانه را کاهش می‌دهند. اختلال در عملکرد آن منجر به وارد شدن آسیب شدید به خودرو می‌شود. رادیاتور ماشین را هر ۱۵۰ هزار کیلومتر به طور کامل تعویض نمایید.

•    آب شیشه شور

از این مایع برای تمیز کردن انواع لکه ها، چربی و ... از سطح شیشه ماشین به کمک برف پاک کن استفاده می‌شود. در نتیجه باعث دید بهتر راننده در هنگام رانندگی می‌گردد. یکی از مهم‌ترین کاربردهای آب شیشه شور، کمک کردن به تیغه برف پاک کن است تا عمر آن بیشتر شود و تیغه ها به خوبی کار کند.

برخی از آب شیشه شورها خاصیت ضد انجماد دارند که در سرمای بیش از حد از یخ زدگی جلوگیری می‌کند. بهتر است این مایع مصرفی را هر هفته چک نمایید و در صورت نیاز مخزن آن را پر کنید.

•    سنسور اکسیژن 

یکی از مهم‌ترین سنسورهای به کار رفته در خودرو، سنسور اکسیژن است که میزان دقیق ترکیب سوخت و هوا را تعیین می‌کند. این قطعه الکترونیکی نسبت اکسیژن موجود در گازهای خروجی اگزوز را اندازه می‌گیرد. موتور خودرو برای فرآیند احتراق به اکسیژن نیاز دارد.

در صورتی که سوخت و اکسیژن به اندازه کافی نباشند، عملکرد موتور با مشکل مواجه می‌شود. به همین دلیل سنسور اکسیژن برای این عمل کاربرد دارد. اگر این قطعه مصرفی خراب شود چراغ چک خودرو روشن شده و منجر به افزایش تولید آلاینده های موتور و میزان مصرف سوخت می‌گردد. زمان تعویض سنسور اکسیژن به کیفیت ساخت قطعه بستگی دارد؛ اما بهتر است هر ۱۰ سال یا ۱۶۰ هزار کیلومتر آن را تعویض نمایید.

•    صفحه کلاچ

این قطعه مصرفی در خودروهای دنده دستی از حیاتی‌ترین قطعات به شمار می‌رود. زیرا تعویض دنده فقط با وجود دیسک و صفحه کلاچ امکان دارد. کار دیسک و صفحه، قطع موقت ارتباط موتور با جعبه دنده جهت تعویض دنده است. به بیان علمی‌تر، این قطعه مصرفی وسیله ای برای انتقال چرخش از یک شفت به شفت دیگر می‌باشد.

صفحه کلاچ مانع خاموش شدن خودرو هنگام تغییر دنده می‌شود. به مرور زمان صفحه کلاچ ساییده شده و باید آن را تعویض نمود. در صورت عدم تعویض صفحه کلاچ، هنگام گرفتن پدال کلاچ در خودرو لرزش ایجاده شده و خودرو شتاب اولیه را نسبت به قبل ندارد.

کاهش قدرت پیشرانه، سفتی پدال کلاچ و لرزش در زمان شروع به حرکت از علائم تعویض این قطعه هستند. طول عمر این قطعه مصرفی به نوع رانندگی و کیفیت قطعه بستگی دارد. معمولا صفحه کلاچ را باید بین مسافت ۶۰ الی ۸۰ هزار کیلومتر تعویض نمایید.

•    واشر سر سیلندر ماشین

این قطعه مصرفی بین سر سیلندر و سیلندر قرار دارد و با ایجاد حالت ضربه گیری مانع رسیدن حرارت مستقیم به سرسیلندر می‌شود. همچنین از جوش خوردن این قطعات به یکدیگر بر اثر گرمای زیاد جلوگیری می‌کند. واشر سرسیلندر از فولاد، پنبه نسوز و مس شاخته شده و حرارت بالا را تحمل می‌نماید.

همچنین بهترین انتخاب برای جلوگیری از مخلوط شدن آب و روغن می‌باشد. این قطعه مصرفی در یک لحظه و به طور ناگهانی نمی‌سوزد. ابتدا آب رادیاتور داغ شده و در اثر افزایش حرارت و چند دقیقه بعد از رسیدن آمپر به خط قرمز، آسیب به واشر شروع می‌شود.

سبک رانندگی نادرست، خرابی یا نقص فنی در ترموستات، وجود رسوب در سیستم‌های خنک کننده، گرمای بیش از حد هوا، کاهش آب رادیاتور و ... از علائم تعویض این قطعه هستند. به طور کلی، زمان تعویض واشر سرسیلندر بین ۸۰ الی ۱۰۰ هزار کیلومتر است.

•    باتری خودرو

اولین قطعه مورد استفاده برای روشن شدن خودرو باتری است. زیرا برای استارت زدن، اتوماتیک استارت به ولتاژ نیاز دارد. وظیفه باتری در خودرو تامین برق مورد نیاز سیستم‌های برقی خودرو است. سولفاته شدن باتری، رسوب تشکیل شده در صفحات باتری بر اثر انبساط و انقباض منجر به خراب شدن باتری می‌شود.

بهترین راه حل جهت افزایش طول عمر باتری، شارژ کردن کامل ان در فصل زمستان و گرم نگه داشتن موتور خودرو است. در فصل تابستان نیز صفحه های باتری را نگاه کنید و در صورت کمبود آب در آن ها، آب مقطر اضافه کنید.

از علائم خرابی باتری می‌توان خوردگی و رسوب بر روی باتری، کم نور شدن لامپ های خودرو، استارت نخوردن در هوای سرد، تغییر ظاهری باتری، احساس بوی تخم مرغ فاسد و تغییر رنگ نشانگر باتری را نام برد. باتری خودرو در شرایط مناسب بین ۳ الی ۵ سال عمر مفید دارد.

•    استپر موتور

استپر به عنوان یکی از قطعات مهم خودرو شناخته می‌شود. این قطعه مسئول مدیریت و تنظیم دور موتور است. یعنی هنگامی که خودرو به صورت درجا کار می‌کند، می‌تواند دور موتور را کاهش یا افزایش دهد. در ساختار استپر موتور یک چرخ دنده کوچک پلاستیکی وجود دارد که باز و بسته کردن مداوم آن موجب خرابی استپر یا کارکرد نادرست آن می‌شود. 

گاز خوردن بی‌دلیل خودرو پس از روشن شدن آن، افزایش دور موتور با افزایش دمای آن، خاموش شدن ماشین با رها کردن پدال گاز، کاهش دور موتور در بارهای اضافی، عدم ‌پایداری دور موتور هنگام درجا کار کردن و افزایش دور موتور بلافاصله پس از روشن کردن خودرو از علائم خرابی استپر موتور هستند. در خودروهایی با کارکرد نسبتا زیاد باید استپر موتور ر سالی یک بار تمیز نمود.

•    فیلتر هوا

فیلتر هوا یکی دیگر از لوازم مصرفی است که از ورود ذرات و گرد و غبار به داخل پیشرانه جلوگیری می‌کند. این قطعه نقش مهمی در افزایش طول عمر قطعات داخلی و کیفیت خودرو دارد. فیلتر هوا به مرور زمان کثیف می‌شود و باید پس از گذشت حدود ۱۰ الی ۲۵ هزار کیلومتر آن را حتما تعویض نمود.

جدول زمان تعویض لوازم مصرفی خودرو

کلام پایانی درباره راهنمای جامع زمان تعویض لوازم مصرفی خودرو

توجه به زمان تعویض و علائم تعویض لوازم مصرفی خودرو منجر به درگیر نشدن با مشکلات جدی و نپرداختن هزینه های زیاد می‌شود. همچنین کیفیت عملکرد خودرو حفظ می‌گردد. در پایان توصیه می‌کنیم حتما نسبت به زمان تعویض لوازم و قطعات مصرفی خودرو حساسیت بالایی به خرج دهید. به‌ویژه لوازمی مثل لاستیک‌ها، تسمه تایم سرویس روغن، شمع وایر و... باید در زمان مشخص تعویض شوند تا مشکل اساسی و هزینه‌های بعدی در پی نداشته باشند. برای خرید انواع لوازم یدکی خودرو به فروشگاه ها و مراکز معتبر مراجعه کنید. در این قسمت لیستی از بهترین مراکز فروش لوازم یدکی خودرو را به شما ارائه می‌دهیم.